14 KASIM DÜNYA DİYABET GÜNÜ 

NİĞDE HALK SAĞLIĞI MÜDÜRÜ DR. BİLGEHAN ÖZTÜRK'ÜN AÇIKLAMASI

Birçok insan için 14 Kasım sıradan bir sonbahar günüdür. Dünyadaki yüz binlerce şeker hastası çocuk için ise 14 Kasım en az kendi doğum günleri kadar önemlidir; çünkü 14 Kasım, geçen yüzyılın başında (1921) insülini bularak onlara yaşamlarını armağan eden Kanadalı doktor Frederick Banting’in doğduğu gündür. Ona saygının bir ifadesi olarak 1991’ den beri Dünya Diyabet Federasyonu 14 Kasım’ı “Dünya Diyabet Günü” olarak değerlendirilmektedir. Dünya diyabet günü, şeker hastalığı konusunda halkı, hükümetleri ve medyayı bilgilendirmek (uyarmak) amacıyla çeşitli aktivitelerin yapıldığı bir gündür.

Günümüzde, diabetes mellitus ( diyabet) ve onunla aynı risk faktörlerinin paylaşan bulaşıcı olmayan, kronik hastalıklar önemli bir sağlık sorunu oluşturmaktadır. Her yıl dünyada 8 ile 14 milyon insan diyabet ve kardiyovasküler hastalıklar, kanser ve kronik solunum yolu hastalıkları gibi diğer kronik karmaşık hastalıklar nedeniyle kaybedilmektedir. Yaşam tarzındaki hızlı değişim ile birlikte gelişmiş ve gelişmekte olan toplumların tümünde özellikle tip 2 diyabet prevelansı hızla yükselmektedir. 2009 sonu itibarı ile tüm dünyadaki diyabet nüfusu 285 milyon iken bu sayının 2030 yılında 438 milyona ulaşması beklenmektedir. Bunun başlıca nedenleri nüfus artışı, yaşlanma ve kentleşmenin getirdiği yaşam tarzı değişimim sonucu obezite ve fiziksel inaktivitenin artmasıdır.

Yapılan çalışmalar yaşayan diyabetlilerin % 32’sinin hastalığının farkında olmadığını ortaya koymuştur.

Diyabet tedavisinde önemli adımlarından biri de, yaşam değişikliği terapisidir. Bu değişiklik kişilerin hem aç kalmadan kilo vermelerini sağlamakta, hem de kan şekeri seviyelerinin dengeli takip etmelerine yardımcı olmaktadır. Kan şekerinin yavaş yükselten besinleri tercih etmek ve öğün saatlerinin belli bir düzene oturtmak, bol miktarda lifli gıdalar  (sebze, meyve, baklagiller) tüketmek en temel kuraldır. Yasak ya da kötü besin yoktur. Önemli olan tüketilen miktar, yeme zamanı, şekli ve pişirme yöntemidir.

Diyabet insülin hormonunun salgılanmasının eksikliğine bağlı olarak kan şekerinin yükselmesine sebep olan endokrin-metabolik bir bozukluktur.

Şeker hastalığı, yaşam boyu süren bir hastalıktır. Tedavisindeki amaç; insüline olan gereksinmeyi azaltmak ve kan şekerinin normal düzeye indirmek ve bu düzeyi korumaktır.

Böylece hastalığa bağlı oluşabilecek bazı bozukluklar önlenebilir veya geciktirilebilir.