TOKİ denetimden mi kaçıyor?

CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, TOKİ’nin hissedarı olduğu şirketlerdeki sermaye oranının, KİT Komisyonunun denetimini aksatacak şekilde yüzde 49’lar seviyesinde olmasını TBMM gündemine taşıdı. Gürer’in konuyla ilgili soru önergesine yanıt veren Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, TOKİ’nin hissedarı olduğu şirketlerin denetiminin ilgili bakanlık tarafından yapıldığını söyledi.  

Gürer, Başbakan Binali Yıldırım tarafından yanıtlanması istemiyle TBMM Başkanlığına sunduğu soru önergesinde, TOKİ’nin hissedarı olan Emlak Konut Yatırım Ortaklığı AŞ’de yüzde 49,34, Emlak Planlama İnşaat Proje Yönetimi ve Ticaret AŞ’de yüzde 49, Vakıf Gayrimenkul Yatırım Otaklığı AŞ’de yüzde 14,63, TOBAŞ Toplu Konut Büyükşehir Belediyesi İnş. Emlak Müşavirlik ve Proje AŞ’de 49,90 oranlarında sermayesinin bulunduğunu belirtti. TOKİ’nin adı geçen şirketlerdeki ortaklık oranının maksimum yüzde 49.90 olduğunu ifade eden Gürer, bu oranların yüzde 50’yi geçmesi halinde TOKİ hissedarı şirketlerin TBMM KİT Komisyonunun denetiminde olabileceğini vurguladı. Gürer, TOKİ’nin hissedarı olan şirketlerdeki sermaye oranının yüzde 50.01 olması halinde KİT Komisyonu tarafından denetlenmesinin önünün açılacağını ifade ederek, “Bu ortaklıkların bu oranda olmasının sebebi gerçekten denetimden kaçmak amaçlı mıdır? Değilse sebebi nedir? Bu oranlar tesadüfi midir?” şeklinde sorular yöneltti. 

Gürer’in Başbakan Binali Yıldırım tarafından yanıtlanması istemiyle yönelttiği soru önergesine Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ’dan yanıt geldi. Başbakan Yardımcısı Bozdağ, TOKİ'nin hissedar olduğu şirketlerin, özel hukuk tüzel kişiliğine haiz olduğunu belirtti.  Bu şirketlerin denetimlerinin Türk Ticaret Kanunu ve diğer mevzuata göre ilgili Bakanlık tarafından yapıldığını anlatan Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, “ Bunun yanında Sermaye Piyasası Kanununa tabi şirketlerin (Emlak Konut GYO, Vakıf GYO gibi) daha özellikli kanunlar ile denetimleri sağlanmaktadır. Ayrıca bu şirketlerle ilgili bilgiler, sermaye piyasası ve borsa mevzuatı uyarınca Kamu Aydınlatma Platformu aracılığıyla şeffaf bir şekilde paylaşılmaktadır” ifadesini kullandı. 

Başbakan Yardımcısı Bekir Bozdağ, “TOKİ'nin hissedarı olduğu şirketlerdeki sermaye oranının denetimi aksatacak şekilde (% 49 vb.) hesaplanmasıyla ilgili bir saikı bulunmamaktadır. Kaldı ki, her yıl iştirak şirketlerine ait gelir/gider tabloları, bilançolar, tüm yönetim kurulu kararlan ile olağan ve olağanüstü genel kurul kararlan incelenmek üzere Sayıştay denetçileriyle paylaşılmaktadır” açıklama yaptı. 

CHP Niğde Milletvekili ve KİT Komisyonu Üyesi Ömer Fethi Gürer ise trilyonlarca bütçesi olan TOKİ’nin ve sermayesi bulunun şirketlerin bakanlık tarafından denetleniyor olmasının yeterli olmadığını belirtti. Şirketlerdeki hisse paylarının yüzde 50’yi geçen KİT’lerin TBMM KİT Komisyonu tarafından denetlendiğini anımsatan Gürer, “TOKİ’nin hissedarı olduğu 4 şirketten 3’ünün sermaye oranı yüzde 49’u geçiyor ama ne hikmetse yüzde 50’yi bulmuyor. Oysa devasa bir bütçeye sahip olan TOKİ’nin hissedarı olan şirketlerin TBMM’de grubu olan siyasi parti temsilcilerinden oluşan KİT Komisyonu tarafından da denetleniyor olması, TOKİ ile ilgili olumsuz yaklaşımı ortadan kaldırabilirdi” şeklinde konuştu.