21 EKİM KÜRESEL İYOT EKSİKLİĞİ BOZUKLUKLARINI ÖNLEME GÜNÜ

İyot, insan vücudunda 20-30 mg kadar bulunan, normal büyüme ve gelişme için gerekli olan bir elementtir. %75’ i tiroit bezinde, kalanı kan, meme bezi ve mide mukozasında yer almaktadır. Başta tiroit bezi hormonlarının yapımında olmak üzere kemiklerin gelişimi, beyin ve sinir sisteminin gelişimi, bazal metabolizma hızının ayarlanması, vücut ısısının sürmesi için gerekli hormonların yapımı gibi önemli görevleri vardır.

Yapılan çeşitli araştırma sonuçlarına göre Ülkemizde 0-5 yaş grubu çocuklarda büyüme ve gelişme geriliği, demir yetersizliği anemisi, raşitizm; okul çağı çocuk ve gençlerde zayıflık ve şişmanlık, demir yetersizliği anemisi, vitamin yetersizlikleri, iyot yetersizliği hastalıkları, diş çürükleri; yetişkin kadınlarda zayıflık ve şişmanlık, demir yetersizliği anemisi, iyot yetersizliği hastalıkları, vitamin yetersizlikleri ve yaşlılarda ise beslenmeye bağlı kronik hastalıklar beslenmeye bağlı olarak sık görülmektedir.

İyot yetersizliği hastalıklarının en bilineni guatr buzdağının görünen bölümüdür. İyot yetersizliği guatrın yanı sıra, hamilelerde düşüklere, ölü doğumlara; bebek ve çocuklarda büyüme geriliği, zeka geriliği, sağırlık, cücelik, hipotroidi ile yeni doğan ve bebek ölümlerinde artışa; çocuklarda ve gençlerde büyüme geriliği, okul başarısızlığı, anlama ve öğrenmede güçlüklere; yetişkinlerde ise hipotroidi, zihnin yeterli çalışamamasına ve güçsüzlüğe, verim düşüklüğüne neden olmaktadır.

1994 yılında Sağlık Bakanlığı ve UNICEF işbirliğinde tuzun iyotlanması programı başlatılmıştır. Bu tarihten itibaren Ülkemizde iyotun başlıca kaynağı tuz olmuştur. Ancak tuza bağlı kronik hastalıkların gelişimini engellemek için günlük tuz alımının 1 tatlı kaşığı yani 5-6 gram ile sınırlandırılması gerekmektedir. Ülkemizde yasal düzenlemeler ve bu kapsamda yoğun şekilde sürdürülen halk eğitim çalışmaları sonucu iyotlu tuz kullanım oranı gittikçe artmaktadır. İyotlu tuzu üretimden tüketime kadar izlenmesi çalışmaları da yürütülmektedir. 2006 yılından itibaren de Ülkemizde her yeni doğana iyot yetersizliği ile ilgili tarama programı dâhilinde yapılmaktadır.

Önemli bir halk sağlığı sorunu ve engellenebilir zekâ geriliğinin temel nedeni olan iyot yetersizliği hastalıkları ile mücadelede dikkatli iyotlu tuz kullanımı ile yeterli olabilmektedir. Bu nedenlerle tüm dünyada önemli bir halk sağlığı sorunu ve engellenebilir zekâ geriliğinin temel nedeni olan iyot yetersizliği hastalıkları ile mücadelede dikkatli iyotlu tuz kullanımı ile yeterli olabilmektedir. Bu nedenle tüm dünyada halkı iyot kullanımı ve etkinliği konusunda bilgilendirmek ve farkındalık oluşturmak amacıyla 21 Ekim günü “Küresel İyot Eksikliği Bozukluklarını Önleme Günü” olarak kutlanmaktadır.

Düzenli ve dengeli beslenmeyle hastalıkların önlenmesi her zaman için mümkündür.